De terugkeer van de wolf
De wolf heeft de afgelopen jaren het nieuws vaak weten te domineren. Eerst werden er mondjesmaat meldingen gedaan, waarbij nog altijd sterk de twijfel bleef of het ging om een wolf of dat het een groot uitgevallen hond was. Een misplaatste grap van een neergelegd dood exemplaar (deze was al een tijd dood en kwam uit Oost-Europa) daargelaten, langzaam maar zeker werden de meldingen steeds serieuzer.
Schapen die dood werden gevonden, plus daarbij een stijging in meldingen van gespotte wolven en door de bijtsporen en het daarbij horende dna-onderzoek kon de conclusie worden getrokken dat wolven bezig waren zich te vestigen in Nederland. Er zijn voor- en tegenstanders van de komst van de wolf in ons land, de hoofdpersoon zelf trekt zich daar voorlopig niet zoveel van aan. De échte terugkeer kunnen we stellen wanneer er welpen worden geboren. In Drenthe lijkt één wolf, of wellicht meerdere, zich nu te vestigen, het wachten is op voortplanting. En dat kan snel gaan. Elze Polman, werkzaam bij De Zoogdiervereniging, heeft zich de afgelopen tijd veel beziggehouden met de komst van de wolf. De Zoogdiervereniging zet zich in voor onderzoek naar en bescherming van inheemse wilde diersoorten in Nederland. De Zoogdiervereniging is aangesloten bij Wolven in Nederland, dat zich specifiek richt op een conflictarm samenleven met wolven. Men zet zich in om draagvlak van de wolf te creëren.
In Nederland is er nog geen sprake van een gevestigd exemplaar. Lijkt dit er wel aan te komen?
“Tot nu hebben we voornamelijk losse meldingen van wolven die in Nederland komen voor een korte periode. In Drenthe is er nu sprake van meerdere meldingen die langere tijd achter elkaar zijn gedaan. Daarbij zijn ook meerdere sporen gevonden. Alleen theoretisch gezien kunnen dat nog verschillende dieren zijn, dus om daar zekerheid in te hebben, zijn ze nu bezig met DNA-onderzoek. Zoiets kan maximaal twee maanden duren voordat er uitslag van is. Daar wachten we nog op.”
Daar zijn verschillende organisaties mee bezig?
“Wolven in Nederland is een samenwerkingsverband van zowel natuurorganisaties zoals de Zoogdiervereniging en ARK Natuurontwikkeling, maar ook de Koninklijke Jagersvereniging zit bij ons aangesloten. Samen proberen we het grote publiek voor te bereiden op de komst van de wolf. We verzamelen en registreren alle mogelijke wolvenmeldingen en geven voorlichting.”
Zal de wolf, wanneer deze eenmaal gesetteld is, ook ander gedrag gaan vertonen dan we tot nu toe gemerkt hebben?
“Een wolf die op zoek is naar leefgebied, die vertoont ander gedrag. Op dit moment zijn het jonge, zwervende exemplaren die op zoek zijn naar een leefgebied en een partner. Daarbij zullen ze eerder onderweg een schaap pakken, wat nu dus ook al meerdere malen is gebeurd. Zoals nu in Drenthe, als deze eenmaal een plekje heeft gevonden, dan gaat hij zich wat meer terugtrekken. Dan wil hij juist niet opvallen en ligt de nadruk meer op het gebied verkennen, rustplekken vinden, wachten op een partner en dan jongen krijgen. Wat we al hebben gezien in bijvoorbeeld Duitsland is dat er meer gejaagd wordt op natuurlijke prooidieren, voornamelijk reeën, hert en wild zwijn. In beide gevallen, of het nu een zwervende wolf is, of juist een gevestigde, is de kans vrij klein dat je een exemplaar ziet. Wat je bij zwervende, jonge dieren nog wel meemaakt is dat ze nieuwsgieriger zijn. Soms zijn ze dan ook overdag op pad, meestal is het ‘s nachts dat een wolf erop uitrekt. Wolven die het gebied nog niet goed kennen, weten dan ook niet waar ze heen moeten. Af en toe verschijnen ze in bewoond gebied. Daar valt hij sneller op en dat zijn de gevallen die het meest bij ons worden gemeld. Maar een wolf zal zich niet snel settelen in sterk bebouwd gebied. Als dit wel gebeurt, zoals hoogstwaarschijnlijk nu in Drenthe het geval is, dan is dat echt in een gebied waar weinig mensen komen. Alles bij elkaar zie je een zwervende wolf dus wat eerder dan een wolf die zich gehuisvest heeft.”
Het territorium van een wolf, hoe groot is dat ongeveer?
“Dat verschilt heel erg per land, per roedel, het hangt heel erg af van hoeveel rustplekken er zijn. Er zijn wel wat gemiddeldes, maar er is niet één bepaald minimum of maximum aan grootte. In Europa ligt de gemiddelde grootte op zo’n 200 km2. Het loopt sterk uiteen, maar vaak is het gebied wel groter dan een stukje op de Veluwe. Vrij groot dus.”
Zijn we nog wel veilig als we willen fietsen en wandelen?
“Als je in een gebied loopt of fietst waar wolven zijn, dan is de kans heel klein dat je een wolf ziet. Wolven vormen geen gevaar voor mensen, zolang ze met rust worden gelaten en niet in het nauw worden gedreven. Houd daarom altijd afstand van een wolf als je er één ziet. Heb je een hond bij je, lijn deze dan direct aan. Je hoeft niet in paniek te raken, wees blij dat je de mogelijkheid hebt om een wolf te zien. Maak daarnaast, maar alleen als het mogelijk is en jezelf niet in gevaar brengt, foto- en filmmateriaal. Als je dit aan Wolven in Nederland doorgeeft, dan zijn we enorm geholpen. Hoe meer we weten over de aanwezige wolven, des te beter kunnen we ermee omgaan.” Over de voordelen van deze imposante dieren voor de natuur maakte ARK-tekenaar Jeroen Helmer onderstaande prachtige tekening.